Voor deze blog gingen onze Ramona en Corine in gesprek met Betty die al jaren haar eigen wasmiddel maakt. 

“Wil jij bijdragen aan een blog over duurzame schoonmaakmiddelen?”
Euhm, nou, liever niet eigenlijk. Maar waarom denk je überhaupt aan mij?

 “Nou, jij maakt toch al jaren je eigen wasmiddel?”
Tja, dat is waar.. en met veel plezier! Maar verder weet ik vooral dat ik dit soort blogs vaak lastig vind. Je moet altijd zoveel en mag zoveel niet. En als je eens wat verder door graaft, blijkt informatie vaak niet te kloppen of maar deels waar te zijn.

 “Maar waarom schrijf je daar dan niet over, over je worsteling met dit thema?”
Tja, dat is een idee. Want jij worstelt misschien ook wel met de stappen die je kunt zetten om duurzamer te leven. Jij begint wellicht ook vol enthousiasme aan iets en geeft dan weer op, omdat het toch te lastig/duur/intensief is (of omdat je oude manier gewoon zo’n aantrekkelijk alternatief is). Het is voor mij soms net als goede voornemens aan het begin van het jaar: je legt de lat lekker hoog en blijkt er dan niet overheen te kunnen. Dat de-motiveert zo, dat je maar helemaal niet meer springt.

Maar er wordt wel van ons verwacht dat we goede rentmeesters zijn. En we willen allemaal graag dat onze kinderen en kleinkinderen ook op een leefbare wereld kunnen wonen…

Als we iets uit Gods woord kunnen leren, is het wel dat opnieuw beginnen bij Hem altijd mogelijk is. Dat heet genade! Daarom wil ik je aanmoedigen steeds weer een kleine stap te zetten, dan kom je vanzelf heel ver!

Ga ik je dan toch vertellen hoe je duurzaam kunt schoonmaken? Nee! Althans, niet door allerlei recepten voor schoonmaakmiddelen te geven, of te vertellen wat je wel en niet mag. Daar kun je al genoeg over vinden op internet. Het helpt allemaal, ongetwijfeld. Maar ik denk dat één maatregel het meest effectief is: minderen!

Deze blog gaat over schoonmaakmiddelen. Dus een paar suggesties:

Kan je handdoek een douchebeurt langer mee? En je kleding? Je sopje of (af)wasmiddel: wordt het niet net zo schoon als je de helft gebruikt? Zijn wegwerpdoekjes de beste oplossing? Moet de droger altijd aan, of hang je de was buiten?

Nu hoor ik je zeggen: “Dat is een druppel op een gloeiende plaat”. Klopt, dat is het mooie! Met elkaar kunnen we een hoosbui veroorzaken door allemaal één druppel te besparen! En met elke keer een druppeltje meer (of minder😉), houd je het zelf nog vol ook!

Ps: je eigen wasmiddel maken, is dat duurzaam? Qua zeep weet ik het niet. Maar ik gooi nooit meer een kartonnen doos of plastic fles weg en dat is zeker meegenomen!

‘’Accepteer de ander zoals diegene is, wees er voor de ander, dan krijg je er zoveel voor terug.’’

Gertine (links) is 30 jaar, getrouwd, moeder van 3 kinderen (6, 4 en 0 jaar), geboren in Nijkerk en woont sinds haar twaalfde in Barneveld. Jeannette (rechts) is 35 jaar, getrouwd, moeder van 2 kinderen (6 en 3 jaar) en geboren en getogen in Barneveld.

In elke vriendschap zitten lessen voor een andere vriendschap, dat was onze inspiratie om deze maand op zoek te gaan naar twee vriendinnen. Gertine & Jeannette delen graag hun verhaal met ons!

Gertine en Jeannette kennen elkaar door hun dochters, zij zitten bij elkaar in de klas. Midden in de lockdown zijn zij elkaar voor het eerst tegengekomen in de wijk, ze wonen namelijk nog geen 100 meter van elkaar af, op hetzelfde hofje. Ze kennen elkaar nu bijna 2 jaar en hebben een bijzondere vriendschap.

Gertine: ‘’Ik was zwanger van de derde, toen ik met 16 weken thuis kwam te zitten en zoveel mogelijk rust moest houden, hierin heeft Jeannette mij enorm geholpen. Ze bracht vaak mijn dochter naar school en haalde haar weer op. Vanaf toen is onze vriendschap gegroeid en zoeken we elkaar altijd op. We spreken en/of appen elkaar bijna elke dag.’’

Jeannette: ‘’Vanzelfsprekend vind ik dat, elkaar helpen.’’

Wat bewonder jij in de ander?
Gertine: ‘’Ik vind het heel knap hoe Jeannette puur voor zichzelf en haar gezin kiest en echt lak kan hebben aan anderen. Jij kijkt zo goed naar wat jij en je gezin aankan, hier ben ik nog veel onzekerder in en wil ik graag in leren. En jullie vieren kleine dingen groot, dat vind ik heel leuk! Bijvoorbeeld een kraamfeestje toen bij jullie kuikentjes werden geboren. De kinderen worden daar zo blij van, echt herinneringen die ze gaan onthouden.

Jeannette: ‘’Ik heb veel bewondering voor Gertine haar doorzettingsvermogen na alles wat zij in de afgelopen twee jaar heeft meegemaakt.

Waarin lijken jullie op elkaar?
‘’We houden allebei van bakken, Gertine met en Jeannette zonder suiker. 😊 Veel grotere verschillen dan dit zijn er niet tussen ons, haha’’ We zijn beide control freaks en houden van gezelligheid, lekker normaal; niet over de top.

Gertine en Jeannette zijn allebei hoog sensitief en worstelden hier allebei erg mee. Dingen waar Jeannette zich heel erg alleen in voelde, herkent Gertine enorm. Hierover appen en praten ze veel met elkaar en herkennen dit ook altijd. We voelen elkaar zo goed aan en begrijpen het van elkaar. Hierdoor staan we niet alleen, dat wij elkaar zijn tegengekomen moet echt zo zijn!

We herkennen ook veel in elkaars kinderen, zij voelen zich helemaal thuis bij de ander. Onze mannen lijken ook extreem op elkaar, nuchtere Hollandse mannen.

Wat betekent vriendschap voor jullie?
Jezelf kunnen zijn en je niet mooier voordoen. Wederzijds respect en je kwetsbare ik kunnen laten zien. Dit laatste is bijzonder, want dat hebben we nog niet zo vaak ervaren in een vriendschap. Je wordt begrepen door de ander; daardoor is er veiligheid en kunnen we echt onszelf zijn. Je niet schamen voor elkaar, samen kunnen lachen en huilen. Hulp accepteren van elkaar en met elkaar meedenken. Voor elkaar klaar staan: we hoeven maar te appen en zijn er voor elkaar, we laten bij wijze van spreken alles uit onze handen vallen.

Hoe staat het geloof centraal in jullie vriendschap?
Wij hebben het niet per se met elkaar over het geloof, maar door het geloof hebben wij het vertrouwen: onze kinderen laten we met een veilig gevoel bij elkaar, omdat je weet dat God bij de ander ook zo belangrijk is en het middelpunt heeft.

We merken het aan de dingen die we voor elkaar doen. Geloof is voor ons heel belangrijk en we proberen er echt naar te leven. Het geloof wordt overal bij betrokken en dat voel je ook.

Door het geloof zijn we wie we zijn en daarin hebben we elkaar gevonden, dit moet zo zijn en daardoor accepteren we elkaar ook zoals we zijn. We bidden voor elkaar wanneer de ander het moeilijk heeft, ook hierin ben je er voor elkaar. Ook de kinderen bidden voor elkaar. Zo leven we enorm met elkaar mee. Zo mooi ook om te zien hoe ze vol overgave mee zingen aan de keukentafel. We geven de kinderen ook mee hoe een ruzietje weer goed te maken, zoals Jezus ons dat heeft geleerd. Daarna danken we hiervoor, we hebben elkaars kinderen echt in ons hart gesloten.

Wat willen jullie meegeven aan alle volgers van ZIJ?
Waar onze hele vriendschap uit bestaat: ‘’Accepteer de ander zoals diegene is, wees er voor de ander, dan krijg je er zoveel voor terug.’’

En dat zo’n verdiepende vriendschap ook na je 30e nog kan ontstaan! Wij kunnen ons best wel eens eenzaam voelen en hadden nooit verwacht zo’n vriendschap te krijgen. Ergens steekt het toch; door onze hoog sensitiviteit hebben wij nooit een grote groep vriendinnen gehad en mijden we drukke plekken ook liever, dat kost namelijk enorm veel energie. Nu heb je gewoon iemand waar je, je dingen eerlijk mee kunt delen en bij wie je voor 100% jezelf kunt zijn!

Als Christen zijnde zijn we vaak geneigd om niet te veel met kleding bezig te zijn. Veel Christenen kleden zich ingetogen en misschien zelfs wel een beetje braaf. 😉 Want kleding is iets materialistisch, iets aards. Toch? Maar wat als we jou vertellen dat je als Christen juist de mogelijkheid hebt om door kleding je vreugde te tonen? Want zelfs de Bijbel spreekt positief over mooie kleding.

‘Draag altijd vrolijke kleren’ – Prediker 9:8

Kijk ook maar eens naar spreuken 31. Daar gaat het over een vrouw die de Heere vreest en leeft voor Hem. Deze vrouw kleedt zichzelf en haar gezin in ‘fijn linnen en purper’. Purper was in die tijd enorm kostbaar, wat betekent dat zij zich dus kleedt in kostbare, mooie kleding. Je vrolijk en mooi kleden mag dus. Maar weet dat het belangrijkst is dat je de Heer liefhebt en voor hem wilt leven. Op deze manier krijgt jezelf mooi kleden plotseling een heel andere betekenis. 

Want wat is dat eigenlijk, je mooi kleden? Jezelf mooi kleden is kleding dragen die bij jouw persoonlijkheid past, bij jouw uitstraling. Jezelf mooi kleden is je verzorgd kleden, laten zien dat jij zorgt voor het lichaam dat je gekregen hebt en dat je dat lichaam waardeert. Maar jezelf mooi kleden is niet alleen dat. Jezelf mooi kleden is ook kleding dragen die eerlijk en rechtvaardig gemaakt is. Met oog voor de aarde, maar ook onze medemens. 

“Omdat God u heeft uitgekozen, omdat u Zijn heilige bent en Hij u liefheeft, moet u zich kleden in innig medeleven, in goedheid, bescheidenheid, zachtmoedigheid en geduld.” – Efeziërs 4:31-32

Wij dagen je uit; denk eens na over de vraag ‘What would Jesus wear?’. In ieder geval geen kleding die oneerlijk is gemaakt, zo schrijft ook fairrebel.com. Jezus koos namelijk altijd voor rechtvaardigheid. Hij stierf om recht te doen aan jou en mij, hij gaf zijn leven daarvoor. Dat kostte Hem alles. De vraag is wat het ons mag kosten om op het gebied van onze kleding keuzes te maken die passen bij het Christelijke geloof dat wij belijden. 

Want even wat feitjes op een rij:

• In Ethiopië krijgen kledingarbeiders minder dan 860 birr (26 euro) per maand, in plaats van de 5090 birr (158 euro) die minimaal nodig is voor gezond en voedzaam eten, huisvesting, kleding, medische kosten, scholing, transport etc. (De Correspondent)
• Gedwongen of onderbetaald overwerk, (seksuele) intimidatie, beperkingen rondom toiletbezoek, het niet kunnen zorgen voor de eigen kinderen door de lange werkweken en zelfs beperkingen in het mogen trouwen of krijgen van kinderen komen soms tot regelmatig in de kledingindustrie. (Eva)
• Er werken 1,3 miljoen kinderen onder de 14 jaar in Myanmar, 17% van hen werkt in de textielindustrie. 

Schokkende feiten die je misschien al best wist. Wil je je hier meer in verdiepen? Kijk dan eens de documentaire “The true cost” of de serie “Genaaid”. 

Als Christen zijnde willen wij eigenlijk wel recht doen aan degene die onze kleding gemaakt heeft. Wij zijn immers allemaal broertjes en zusjes van elkaar. Wat als die persoon die jouw kleding in elkaar zet nu tegenover jou zou zitten? Natuurlijk vinden we dan dat diegene recht heeft op een koffiepauze, een toiletbezoek en normaal salaris. Waarom voelt het dan minder als een probleem wanneer die persoon duizenden kilometers verderop woont? 

Ons punt in duidelijk, maar makkelijker gezegd dan gedaan. Want hoe doe je dat nu eigenlijk, jezelf écht mooi kleden? Want naast dat nieuwe kleding van duurzame merken lang niet voor iedereen betaalbaar is, gooien veel merken tegenwoordig ook maar raak met de termen ‘duurzaam’ en ‘fair’. 

“Voor de kids probeer ik altijd eerst tweedehands op zoek te gaan en daarna vul ik aan met nieuw.”  – Arianne

Dit zijn onze tips: 

Doe onderzoek en lees jezelf in.

Geef jezelf de tijd en ruimte om te groeien en om te onderzoeken welke manier van duurzaam en fair shoppen bij jou past. Deels tips met anderen en ga gerust het gesprek aan. Veel merken gooien er tegenwoordig op los met termen als duurzaamheid, fair, organic en groen. Maar dit is niet altijd even juist. Hoe transparanter een merk ik wat betreft materialen en herkomst, hoe vaker het goed zit. Onderaan deze blog vind je nog wat tips om je in hierin te verdiepen. 

Ken je kast en jezelf. 

Een van de eerste plekken waar je duurzame kleding kunt vinden, is je eigen kast! Hoe langer je doet met de kleding die je al hebt, hoe beter. Zoek je kledingkast een keer helemaal uit en bekijk wat voor items je dan echt nog mist. Weet wat je stijl is en wat je echt draagt en investeer een keer in een kleur-/stijladvies. Dit voorkomt miskopen. 

Shop tweedehands of ruil 

Tweedehands of geruilde kleding zijn twee van de meest duurzame opties als het aankomt op het vernieuwen van je garderobe. Op deze manier bespaar je grondstoffen, energie en afval die nodig zijn om nieuwe kleding te maken. De items krijgen een langere levenscyclus en het heerlijke gevoel dat jij gewoon blij bent met iemands afdankertje. 😉 Er zijn ook verschillende merken die hier goed op inspelen. Zo heeft King Louie in hun winkel in Amsterdam een rek staan waar je jouw gedragen King Louie items gratis mag omruilen voor het ingeleverde items van iemand anders. Ontzettend goed bedacht! 

Don’t kill your darlings 

Wist je dat bijna iedereen zijn kleding vaker wast dan nodig is? Dit is natuurlijk zonde want de stoffen gaan veel langer mee als je ze minder vaak wast. Daarnaast kost het ook nog veel energie en water. Gelukkig kunnen we onze was-impact gemakkelijk beperken. Lees bijvoorbeeld altijd eerst het waslabel van een item en volg de wasinstructies. Of was je kleding binnenstebuiten. In verschillende boeken en blogs zijn nog veel meer tips te vinden. Kijk onderaan deze blog voor onze leestips. 

Repareer je kapotte items

Is de rits van je favoriete broek kapot of zit er een gaatje in je trui? Laat dit dan repareren of repareer het zelf als je dat kunt. Zo doe je langer met je kleding en hoef je niet direct een nieuw item te kopen.  

Mix & Match 

Creëer een garderobe met alleen kledingstukken van kwaliteit die goed passen bij jouw figuur en jouw stijl. Door de goede kwaliteit zal je met de basis items seizoenen lang kunnen doen. Een goede manier om een duurzame garderobe op te bouwen is het aan de slag gaan met een capsule wardrobe. Een capsule wardrobe bestaat uit ongeveer 30 kledingstukken van perfecte basics die bij elkaar passen. Op deze manier zijn alle items in je garderobe bij elkaar te dragen. Dit scheelt je veel tijd, want geen keuzestress. Houd je stiekem toch wel erg van een printje? Ook dat kan in de capsule wardrobe gewoon hoor. Mix & match er lekker op los en creëer zo je eigen stijl! 

“Ik heb niks om aan te doen = ik kan geen keuze maken uit alle kleding die ik heb hangen.” 

Denk je nu na het lezen van deze blog; “Maar wat heeft het voor zin? In mijn eentje heb ik toch geen invloed.” Probeer dan maar eens een nacht te slapen met 1 mug in de kamer. Dan kun je zien hoeveel invloed 1 persoon (of beestje) kan hebben! We sluiten de blog af met onze lees en luister tips. Wil je de lijst aanvullen met jouw tips? Laat gerust een reactie achter onder deze blog! 

Social media: 

• When Sara Smiles – https://www.instagram.com/when_sara_smiles/
• Project Cece – https://www.instagram.com/project_cece/
• Fair Friday – https://www.instagram.com/fair_friday/

Podcast:

• FairRebel podcast 
• Goed Genaaid “De klere podcast” 

Boeken:

• Dit is een goede gids – Marieke Eyskoot
• A sustainable wardrobe – Stephanie van den Sigtenhorst 

Documentaire:

• The true cost 
• Genaaid 

Gastblog door @mama.mirjam

Ze liggen in onze woonkamer voor het pakken, het is al een flinke stapel inmiddels. Onze fotoboeken! Dierbare herinneringen tussen twee prachtige fotokaften. Ik pak het boek van onze afgelopen vakantie erbij en blader het genietend door. Ik zie de ontspanning, de bruine gezichtjes en ik lees de bijschriften. De naam van een stadje dat we bezochten, een berg die we beklommen, kleine verhaaltjes over de invulling van onze dagen. Ik lees ook over de rivier die helaas droog stond en de auto die op dag 1 kapot ging en niet gemaakt kon worden.

Het was niet onze beste vakantie, zou je kunnen zeggen. Maar misschien was het, juist door de pech, wel de vakantie met de meeste lessen. Omgaan met teleurstellingen, plannen bijstellen, genieten van wat wel kan en hulp aanvaarden van lieve mensen op de camping die af en toe hun auto uitleenden aan ons. Van tevoren had ik in mijn hoofd bedacht hoe mijn foto-album eruit moest komen te zien. Of tenminste, in grote lijnen. Een mix van natuur, Franse stadjes en heel veel mooie, originele plaatjes van de kinderen.

Door de pech liep het anders en bestonden onze dagen grotendeels uit uren en uren langs het zwembad. Ik had last van FOMO. De fear of missing out. Ik dacht dat ik allerlei fijne dingen misliep en voelde mezelf nog nét niet zielig. Maar tijdens een wandeling met Livia, onze jongste dochter die toen bijna twee was, sprak ik mezelf toe. Het was Gods Geest die tot mij sprak, heel direct! Ik legde mijn FOMO aan de voet van het kruis en ging veel meer genieten van de warmte, de blije kinderen en de wind die waaide als ik door de wijngaard naast de camping liep. Er is zoveel moois, heel dichtbij, voor het grijpen… maar als we ons richten op wat we allemaal nog zouden willen, maar niet kúnnen, zien we dat moois helemaal niet. Dat was de eerste les die ik leerde, daar in het hete Zuid-Frankrijk. En ik zie op de foto’s in het fotoboek gelukkig niks meer terug van FOMO.

Al bladerend kom ik bij een bijschrift dat eruit springt. Een bijbeltekst in de wolkenlucht boven een kurkdroge weg en wijngaard. ‘Ik ben de Wijnstok, u de ranken; wie in Mij blijft en Ik in hem, die draagt veel vrucht, want zonder Mij kunt u niks doen.’ Een tekst uit Johannes 15. De zondagen op vakantie willen we altijd een beetje anders maken dan de rest van de dagen. Vroeger, toen de oudste meiden klein waren, bereidde ik thuis weleens iets voor. Ik printte kleurplaten uit en bedacht knutselwerkjes. Dit jaar had ik niets geregeld, maar het thema voor de zondag was slechts een paar honderd meter bij onze tent vandaan te vinden. Gewapend met alleen de Bijbel liepen we die morgen met elkaar naar de wijngaard. In de schaduw van een grote boom, haalde ik drinken en koekjes uit de wandelwagen en opende mijn man, Chris, de Bijbel. Johannes 15 kwam tot leven, werd zichtbaar in onze omgeving. We wandelden over de droge aarde en zagen dat het van levensbelang is voor een rank om verbonden te blijven met de wijnstok. Tussen de kluiten aarde lag een afgebroken rank. Dor en dood, zonder vrucht. Duidelijker kon het niet. Dit is onze toekomst zonder Jezus, de ware Wijnstok! We kunnen alleen vrucht dragen, écht leven, eeuwig leven, als we verbonden zijn met Hem. Wat een geweldige kracht heeft beeldend onderwijs!

De zondag erna wilden we opnieuw een zondagsmomentje hebben met elkaar. Én we wilden de Mont Ventoux beklimmen. Bijna op de top van de berg staat een prachtig, wit kerkje. Ik hoefde niet lang meer na te denken. De Bijbel staat vol met teksten over bergen en we zouden de Bijbel kunnen openen bij het kleine kerkje, met uitzicht op het adembenemende dal. Met de auto reden we het grootste deel van de route maar boven en met de Bijbel in de rugzak, beklommen we met elkaar het laatste stukje van de berg. Het kerkje was als een baken in de storm. Thuiskomen na een stevige klim, met Livia in de draagvak op mijn rug. Als een preacher opende Chris de Bijbel. We lazen psalm 125: ‘Wie op de Heere vertrouwen, zijn als de berg Sion, die niet wankelt, maar voor altijd blijft.’ We vroegen ons met elkaar af wat de berg waarop we stonden zou doen wankelen. We konden het niet bedenken! Stormen doen hem niets en zelfs een aardbeving krijgt hem niet omver. Wat een geweldige belofte van onze God dat wij, door op Hem te vertrouwen, ook niet hoeven te wankelen. We kunnen weleens wiebelen, maar God geeft ons een toekomst vol van hoop! We mogen met onze voeten op de Rots staan! De psalm gaat verder met ‘rondom Jeruzalem zijn bergen, zo is de Heer rondom Zijn volk!’ We zagen het met onze eigen ogen. Niet de bergen rondom Jeruzalem, maar de Franse Alpen. Tot in de verste verte zagen we bergen. Zo is de Heer rondom ons, wat geweldig om dat te weten! Daar bovenop de berg, vouwden we onze handen en dankten we God voor Zijn grootheid!

Wat de kinderen uiteindelijk hebben onthouden en geleerd van onze zondagen in het hete zuiden? Ik denk onbewust, ergens diep in hun hart, een heleboel. En in hun eigen albums krijgen de foto’s en de bijbelteksten ook een plaats. Als blijvende herinnering en als reminder om dicht bij de ware Wijnstok te blijven en God te vertrouwen!

De natuur vertelt ons zoveel over God en de vakantie is een uitgelezen kans om dat met de Bijbel in de hand en je kinderen om je heen, te ontdekken!